De moderne scheepvaart

naar aanleiding van de crematie van Eus van Luik

Ik heb zelf nooit met hem gevaren maar Eus wel verschillende malen ontmoet op lange interkontinentale vluchten. Hij was een markante figuur en, te horen van vrienden die wel met hem gevaren hebben, ook een goed zeeman. Een type uit een boek van Jan de Hartog!

Zelf ben ik nog dagelijks actief betrokken bij de scheepvaart en sta elke keer weer verstomd over het verschil tussen ‘ons’ toen en de nieuwe generaties. Ik heb regelmatig schepen waarop niemand Engels spreekt en vele waar de interesse van de officieren beperkt is tot “When depature?”.

Jaren geleden, vlak voordat hij stierf, antwoordde ik op een vraag van mijn Vader, dat ik de belading regelde van schepen. Vader was verbaasd “Waar is de Stuurman dan” vroeg hij.
Toen ik antwoordde dat de stuurman in de meeste gevallen alles aan mij overlaat, zei Vader: “Als je dat op mijn schip had geprobeerd, had ik je van boord gedonderd…!

Het was daarom een verfrissende ervaring om recentelijk bij twee Nederlandse schepen betrokken te zijn, De “TEXEL” en de “ROELOF” die bewezen dat dáár wèl jonge Nederlandse Officieren van het oude stempel, hun vakkundigheid bewezen.
Maar, als ik bedenk dat vroeger de havens vol lagen met Nederlandse schepen en ik in de afgelopen 30 jaar met meer dan 3000 schepen gewerkt heb, waarvan en maar 4 (vier) Nederlands waren, dan is er wel heel wat veranderd.

Net als Eus heb ik het vak geleerd van de mensen die voor ons kwamen. Helaas zijn de meeste daarvan inmiddels ‘afgevaren’ maar hun lessen zijn niet verloren gegaan.

Net als Eus heb ik geleerd hoe het wèl, (en soms niet) moet van mijn voorgangers en ik denk bijna dagelijks terug aan mijn KPM tijd en aan mensen zoals Kapitein Steggerda, Houtman, Buth en Verburg: en stuurlieden (later kapiteins) Veldkamp, Flach en Schabraq om maar een paar te noemen. Met sommige oud kollega’s heb ik zelfs nog steeds kontakt.

Ik heb indertijd in Durban de begrafenis van Kapitein Houtman bijgewoond en herinner me nog heel goed een van zijn uitspraken:
“Ik ben niet ongerust over wat jullie uitspoken op de brug, maar wel wie er op de brug van die andere schepen ‘rond hangen’ ”

Ik vond dat toen, als derde stuurman, wel een wat negatieve uitspraak, maar nu begrijp ik wat hij bedoelde!

De zwijgende les van de gezagvoerder van de “Houtman” nadat ik bijna zijn schip met volle kracht het strand van Thursday Island had opgevaren, staat me nog steeds duidelijk bij, maar zijn naam is me helaas ontgaan. Toen ik aan het einde van de wacht mijn ekskuses aanbood, was zijn enige commentaar:

“Weet je waarom een kapitein veel meer verdient dan een derde stuurman?”

Mij ontkenning lokte het antwoord uit:
“Omdat je als Kapitein meer moet weten! Je hebt nog veel te leren stuurman. Je kunt nu gaan!”

Geen woord van verwijt, geen aantekening op mijn conduite. Deze les had meer effect dan een uitbrander ooit gehad zou hebben.

Enfin ik moet van mijn praatstoel af en verder met mijn werk.
Ik had met mij 55ste met pensioen willen gaan om een boek te schrijven, maar dat heb ik misgelopen.
Ik ben nu 73 en hoop nog een aantal jaren mee te kunnen lopen.

Eric Bismeyer
31 oktober 2012