Beste mevrouw Van der Poel

Beste mevrouw Van der Poel,

Toen wij op 30 Augustus naar Vlaardingen reden om het KPM-jubilum mee te beleven, hadden wij geen idee dat deze dag zoveel verrassingen zou brengen.
We zaten nog maar nèt aan tafel, toen u naast ons kwam zitten en u zich aan ons en aan de andere mevrouw voorstelde.
Ik hoorde de naam Nicolai en bedacht me toen opeens, dat ik in een grijs verleden met een Hoofd-Werktuigkundige Nicolai had gevaren. Dat moet in 1957 geweest zijn, nèt voordat ik met verlof ging. Ik had mijn termijn van 2½ jaar er bijna op zitten. Ik kwam met de “Sidajoe” in Singapore aan en daar stapte “Baas Nicolai” aan boord. Ik heb met hem mijn laatste reis met de “Sidajoe” van Singapore naar Bangkok gemaakt en weer terug naar Singapore.
“Baas”is een populaire naam voor een Hoofdwerktuigkundige en Hwtk is de afkorting….

Daarvoor had ik van 21 Februari tot begin April 1957 op de “Sidajoe” gevaren.
Ik had toen al een stuk of 3 à 4 reizen tussen Singapore en Bangkok gemaakt.
Prachtige reizen waren dat….vaak een spiegel-gladde zee en mooie havens om de wal op te gaan om boodschappen te doen en souveniers te kopen. In Bangkok zijn we een keer met Kapt. Balder naar een oorlogs-begraafplaats geweest, waar mensen begraven zijn, die o.a. in Jappen-kampen hadden gezeten en aan de beruchte Birma-spoorlijn hadden gewerkt. Dat was een prachtig aangelegde Begraafplaats met duizenden witte kruisjes in lange rechte rijen.
Kapt. Balder maakte een foto van het graf van zijn beste vriend, die helaas omgekomen was tijdens zijn verblijf in het Jappen-kamp.

Ik heb het volgende verhaaltje op de reünie al aan u verteld, maar misschien is het wel leuk om het hier nog eens op te schrijven… Nadat ik het u verteld had zei u:
“Dat was mijn Vader”…. Dit antwoord maakte op mij grote indruk!

Op deze laatste reis van mij op de “Sidajoe”, een oud stoomscheepje uit 1928, gebeurde het volgende:
We waren dus onderweg naar Bangkok, toen er beneden in de machinekamer een Olieman was die vreselijke kiespijn had. En ja….midden op zee kun je niet even naar de tandarts gaan. De 1e Stuurman had al met Aspirine geprobeerd om de pijn te stillen, maar niets hielp.
Op ’t laatst werd de pijn zo hevig, dat de olieman niet meer in de machinekamer zijn werk kon doen en in zijn hut op bed bleef liggen. Dat is voor het machinekamer personeel lastig, want een olieman kan eigenlijk niet gemist worden…zeker niet op zo’n oud stoomschip als de “Sidajoe”.

Dat vond ook Baas Nicolai. Daarom riep hij de olieman bij zich en keek in zijn mond om te kijken of hij er misschien wat aan kon doen. Hij zei tegen de olieman dat hij even moest wachten en ging zelf naar de machinekamer en kwam terug met een tang. Hij vroeg aan de olieman of hij de pijnlijke kies eruit mocht trekken en dat vond de olieman een goed idee.

De tang zag er zo uit. Een z.g. telefoon-tang. De “operatie” vond plaats in de hut van de Hwtk en duurde maar een paar minuten.
Even later kwam de olieman met een grijns tevoorschijn en had de rotte kies in zijn hand.
De Hwtk zei, dat het een “fluitje-van-een-cent” was geweest om de kies te trekken.

Toen we een paar dagen later in de haven aankwamen, ging de Olieman met de kies in z’n zak naar een tandarts en vertelde daar hoe hij door de Hwtk van de kiespijn was afgeholpen.
De tandarts kon zijn ogen niet geloven en zei: Ik ga mee naar jouw schip en ik wil wel eens zien met wat voor gereedschap die meneer jouw kies heeft getrokken.
Aan boord liet de Hwtk de tang aan de tandarts zien en die zei, dat hij nog nooit zoiets had meegemaakt.

Na nog een gezellig bakje koffie ging hij weer van boord. De Olieman was helemaal bevrijd van zijn kiespijn en kon de rest van de reis naar Singapore weer zijn normale werk in de Machinekamer doen. Dat dit grote indruk op ons heeft gemaakt is wel duidelijk, omdat ik me dat na 57 jaar nog herinner als de dag van gisteren.

In Singapore moest ik van boord en heb nog een week in het “Seven Stories Hotel” gelogeerd, in afwachting van het schip dat mij naar Tg. Priok moest brengen en ik daarna per vliegtuig met verlof zou gaan.
Ik moest na die week opstappen op het oude schip “De Eerens” en was een paar dagen later in Tg. Priok en heb ook nog een week in het Zeemanshuis aldaar gelogeerd. Ergens in April ben ik door het busje van Radio Holland opgepikt en die bracht mij naar het vlieveld “Kemajoran” in Djakarta. De thuisvlucht met een vliegtuig van de BOAC, een z.g. turbo-prop toestel van het type “Bristol Brittania” , is weer een verhaal apart…

Na wat na-speuringen in oude kranten en oude edities van “De Uitlaat” heb ik gevonden dat Baas Nicolai een paar reizen met de “Sidajoe” heeft gemaakt en later is overgeplaatst naar de “Van der Hagen” en dat dit zijn laatste schip is geweest voordat hij met verlof naar Nederland ging. In een oude krant van 22 December 1960 wordt vermeld, dat de “Van der Hagen” vertrekt uit Durban onderweg naar Singapore….

Ik denk, dat dit zijn laatste schip moet zijn geweest. Hieronder een kranteknipsel van 22 December 1960 van deze reis:

Dit zijn de laatste Scheepsberichten die ik heb kunnen vinden. Ik heb nog wel een ander bericht uit “De Uitlaat” van 1961 van Anne Mulder gekregen, waarin vermeld wordt, dat de Directie een rijsttafel-lunch heeft aangeboden aan een aantal Gezagvoerders en Hoofd-werktuigkundigen, waaronder Dhr. J. Nicolai.

Deze afbeelding is helaas wat wazig, maar de naam J.Nicolai op de 5e regel vanonder is nog wel te lezen.
In het rechter kranten-knipsel van 23 Februari 1957 staat de “Sidajoe” vermeld.
Dit moet de reis zijn geweest toen het verhaal van de tandarts zich heeft afgespeeld.

Dit is alles wat ik me van die onvergetelijke gebeurtenis kan herinneren.
Maar ja, we praten hier over het jaar 1957 en dat is een hele tijd geleden. Daar komt bij, dat ons geheugen steeds meer steekjes gaat laten vallen.

Hartelijke groeten van Ex-Radiotelegrafist Jan Loedeman.
Ermelo, 26 september 2014

Deze reactie kreeg ik een poosje later van haar terug….

Heerlijk toch, om iemand zo blij te kunnen maken..!!

Jan….